سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) اختلالی شایع در عملکرد روده بزرگ است که با علائمی نظیر درد شکمی، نفخ، اسهال و یبوست متغیر بروز می‌کند. این بیماری که با نام‌های کولیت اسپاستیک، کولیت مخاطی یا کولون عصبی نیز شناخته می‌شود، علی‌رغم عدم وجود خطر جدی برای سلامتی، می‌تواند کیفیت زندگی فرد را به طور قابل توجهی تحت تاثیر قرار دهد.

علائم سندرم روده تحریک‌پذیر

• درد یا ناراحتی شکمی که اغلب با دفع مدفوع تسکین می‌یابد.
• تغییر در عادات روده، مانند اسهال، یبوست یا تناوب بین این دو.
• احساس تخلیه ناقص روده پس از دفع مدفوع.
• احساس نیاز ناگهانی و فوری به دفع مدفوع.
• دفع مخاط از مقعد.
• نفخ و یا تورم شکم.

انواع سندرم روده تحریک‌پذیر

با توجه به الگوی علائم، سندرم روده تحریک‌پذیر به چهار دسته اصلی تقسیم می‌شود:

• IBS نوع ١: مشخصه آن اسهال غالب است.
• IBS نوع ٢: مشخصه آن یبوست غالب است.
• IBS نوع ٣: مشخصه آن تناوب اسهال و یبوست است.
• IBS نوع ٤: مشخصه آن درد و نفخ غالب است، بدون اسهال یا یبوست قابل توجه.

علل سندرم روده تحریک‌پذیر

علت دقیق سندرم روده تحریک‌پذیر ناشناخته است، اما عوامل مختلفی در بروز آن نقش دارند، از‌جمله:

• اختلالات در عملکرد حرکات روده: انقباضات غیرطبیعی عضلات روده می‌تواند منجر به اسهال، یبوست یا درد شکمی شود.
• حساسیت بیش‌از‌حد روده: در افراد مبتلا به IBS، روده ممکن است به طور غیرطبیعی به عوامل محرک مانند استرس، غذا یا تغییرات هورمونی واکنش نشان دهد.
• افزایش نفوذ‌پذیری روده: در برخی افراد، شکاف‌هایی در دیواره روده بزرگ ایجاد می‌شود که به عبور مواد مضر از روده به داخل جریان خون اجازه می‌دهد و این امر می‌تواند منجر به التهاب و علائم IBS شود.
• عوامل روانشناختی: استرس، اضطراب و افسردگی می‌توانند علائم IBS را تشدید کنند.

تشخیص سندرم روده تحریک‌پذیر

تشخیص سندرم روده تحریک‌پذیر بر اساس معاینه فیزیکی، شرح حال بیمار و آزمایشات مختلف انجام می‌شود. آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• آزمایش خون: برای بررسی کم‌خونی، عفونت یا سایر مشکلات سلامتی.
• آزمایش مدفوع: برای بررسی وجود خون، انگل یا عفونت.
• آندوسکوپی: برای بررسی داخل روده بزرگ و معده.
• کولونوسکوپی: برای بررسی کامل روده بزرگ.

درمان سندرم روده تحریک‌پذیر

هیچ درمانی برای سندرم روده تحریک‌پذیر وجود ندارد، اما روش‌های مختلفی برای کنترل علائم و بهبود کیفیت زندگی فرد مبتلا وجود دارد. درمان IBS معمولا شامل موارد زیر است:

• تغییرات در رژیم غذایی: شناسایی و اجتناب از غذا‌هایی که علائم را تشدید می‌کنند.
• دارو‌ها: دارو‌هایی برای کنترل اسهال، یبوست، درد، نفخ و اسپاسم عضلانی روده.
• روان درمانی: برای کمک به مدیریت استرس و اضطراب که می‌تواند علائم IBS را تشدید کند.
• پروبیوتیک‌ها: مکمل‌های حاوی باکتری‌های مفید که می‌توانند به تعادل فلور روده کمک کنند.

سندرم روده تحریک‌پذیر یک بیماری مزمن است، اما با مدیریت مناسب، افراد مبتلا به IBS می‌توانند علائم خود را کنترل کرده و زندگی فعال و پرباری داشته باشند. برقراری ارتباط منظم با پزشک و پیروی از برنامه درمانی توصیه شده، کلیدی برای مدیریت موثر IBS و حفظ کیفیت زندگی است. در صورتی که با علائم این بیماری‌ مواجه شدید، به دکتر داخلی خوب مراجعه کنید. برای یافتن بهترین پزشک متخصص داخلی میتوانید از سایت ویکی داخلی استفاده کنید.